Thursday 7 May 2009

«Nanozientziak irudika ezin ditugunak ekarriko dizkigu, eta horretan datza iraultza»

Jose Maria Pitarke NanoGune zentroko zuzendaria.




Nanozientzia arduratzen da materia atomoen eta molekulen eskalan aztertzeaz, kontrolatzeaz eta eraldatzeaz. Fisikari bilbotarrak nanoaren mundua azalduko du gaur, Bilbon, zientzialari ez diren entzuleentzat.

Nanozientzia eta nanoteknologia: txikiaren erronka handia hitzaldia emango du gaur Bilbon Jose Maria Pitarke NanoGune ikerketa zentroko zuzendari nagusiak (Bilbo, 1960), 19:30ean, Bidebarrietako Liburutegian, euskaraz. Bidebarrieta Zientifikoa hitzaldi sorta zabalduko du, EHUn eta Cambridgeko unibertsitatean irakasle aritutako fisikariak.

Nola moldatuko zara gaur nanoteknologiaz hitz egiteko zientzialari ez diren entzuleak beldurtu gabe?

Jende guztiarentzako hitzaldia izango da, edonork ulertzeko modukoa. Formularik ez da egongo. Ideia nagusia azaldu nahi dut xehetasunetara jaitsi gabe. Nanoa zer den azalduko dut. Nanoa zergatik den ezberdina azalduko dut, eta adibideak jarriko ditut. Nanozientzia eta nanoteknologiaren oinarriak azalduko ditut, eta eman ditzakeen produktuak.

Industriarekin oso lotuta agertzen da nanoaren inguruko ikerketa. Noraino gorde dezakete ikertzaileek hor euren autonomia?

Nire mezuetako bat izango da nanozientziaren eginkizuna ez dela aplikazioak bilatzea, baizik eta ezagutza sortzea. Transistorea, gure bizimodua erabat aldatu duena, ez zuten egin Internet bila edo gaurkoak bezalako ordenagailuen bila ari zirelako. Nanozientziatik aplikazioak etorri etorriko dira, baina horietako batzuk gaur ezin ditugu irudikatu ere egin. Hain zuzen ere, horretan datza nanozientziak ekarriko duen iraultza.

Irailerako Atom by atom kongresua antolatu duzue Donostian, eta lau Nobel saridunez gain, John Pendry ekarriko duzue. Berriki esan du Pendryk urte gutxiren buruan gauzak ikusezin bihurtzeko Harry Potterren kapa errealitatea izango dela. Hori izango al da nanoteknologiaren ustekabeetan lehena?

Oso ondo ezagutzen dut Pendry. Nanofotonikan dabil lanean. Ikusezintasunerako oinarri teorikoak jarri zituen orain dela bi edo hiru urte. Harry Potterren kapa ikusezina ez da lortu noski, baina Pendryren teorian oinarrituriko objektu txiki-txikiak eraiki dira dagoeneko, infragorri hurbilean ikusezinak direnak. Azken saioa Nature Materials aldizkarian argitaratu zen aurreko astean. Pendry nano-optikan eta metamaterialetan autoritatea delako ekarriko dugu. Harez gain, Albert Fert 2007ko Nobel sariduna ekarriko dugu, Harold Kroto eta Heinrich Rohrerekin batera.

Zientzialari gutxik egiten du dibulgazioa euskaraz. Zergatik?

Gure eginkizunetako bat da hori egitea. NanoGunen puntako ikerketa egitea dugu helburu, eta industriaren arloan parte hartzea. Baina, horrez gain, zientzia gizarteratzea da nire eginkizun eta interesetako bat. Euskaraz ahal bada, euskaraz; bestela, ingelesez edo gaztelaniaz. Iraileko kongresuaren arratsaldeko atalaren helburua hori izango da. Goizean, ikerketa mailako atala egingo da. Hitzaldiarekin ere, jendeak nanozientziaren inguruko ideia orokorra hartzea nahi dut: zer den, zertan ari garen eta eraginak zeintzuk izango diren.

Jendea psikologikoki prestatu nahi duzue datorkigunaz jabetzeko?

Horren jakitun izan behar dugu. Duela 30 urte ez ginen gai halako eskala txikian aritzeko, baina gaur bagara. Ikuspegi zientifikotik hori geldiezina da. Eragina izango du gure bizitzan eta industrian. Ez dakigu zer etorriko den, baina geroa nanoa izango da.

No comments:

Post a Comment