«Rockaren molde zurrunak hautsi nituen zinemarako konposatzen hastean»

John Parish, musikaria.

Argazkilaria: Maria Mochnacz

PJ Harveyren betiko kolaboratzailea izan da John Parish, eta ekoizle bikaina. Filmetarako egin duen musikan oinarrituriko ikuskizun berezi batekin etorri da Euskal Herrira, boskote baten buru.

John Parish (Yeovil, Ingalaterra, 1959) ezagunagoa da besteen izenen bidez, besteak beste Howe Gelb, Giant Sand, Eels, Rokia Traore, Tracy Chapman eta, batez ere, PJ Harveyrekin lan egin baitu. Halere, musika munduan denetik egin du: filmetarako musika sortu, kasurako. Horretan oinarrituriko kontzertua emango du gaur, Hondarribiko Psilocybenean (Gipuzkoa), 22:00etan.

Sarah Parish aktorea zure arreba da. Haren bidez heldu zinen zinema musika egitera?

Ez. Zoriz gertatu zen ni zinemarako musika egiten hastea, 1998. urtean, eta hura orduantxe murgiltzea zinemagintzan aktore gisa. Biok ibiliak ginen musikan eta antzerkian; beraz, oso naturala izan zen zinema munduan sartzea biontzat.

Zure lehen soinu banda Patrice Toyeren Rosie filmerako egin zenuen. Geroztik, hiru egin dituzue elkarrekin. Nola bihurtzen da musikari bat zuzendari baten konpositore kutun?

Patrice pieza instrumental bat erabiltzen ari zen, Polly Harvey [PJ Harvey] eta biok elkarrekin argitaratu genuen lehen diskokoa —Dance Hall at Louse Point [1996]—. Rosi ari zen muntatzen orduan, eta Bristolera [Ingalaterra] etorri zen; musika jo nion, eta soinu banda osoa egiteko eskatu zidan. Ondo moldatu ginen.

Esan duzu zure musika beti izan dela «zinematografikoa». Baita PJ Harveyrekin eginikoa ere?

Ez nuke esango. Harveyren kantak oso lirikoak dira, hitzetan oinarritutakoak, eta musika ez du historiak kontatzen, hitzek baizik. Haren dohaina da, hain zuzen ere, horren izugarri ondo idaztea hitzak.

Screenplay diskoa argitaratu zenuen iaz, filmetarako zure musika bilduma. Orduan esan zenuen zinemarako konposatzea «askatzailea» izan zitzaizula. Zergatik?

Izan ere, 30 urte pasatxo izan arte, bakarrik taldeentzako rock eta pop kantak konposatu nituen. Horietako %99k hitzak zituzten, eta, batzuk esperimental samarrak izan arren, egitura tradizionala zuten: badakizu, bertsoa eta leloa. Zinemarako hasi nintzenean, ordea, molde zurrun hori hautsi nuen: nahi nituen tresnetarako piezak sor nitzakeen, hamabost-hogei minutukoak edo zazpikoak, edozein egituratakoak... Aukera guztiak zabalik nituen.

Nola aukeratu zenuen zein musika pieza sartu diskoan eta zuzenekoan?

Argitaratu gabe nuen filmetarako musika asko, eta erabaki nuen hainbateko piezak elkartzea John Parishen zinemarako musika bilduma bat egiteko. Aukeratu nituen filmetako bakar bat ere ikusi ez duen jendearentzat ere berez irudietatik independente funtzionatuko zuten piezak: hau da, bereziki melodia indartsuak dituztenak edo giro berezia dutenak.

Eta, halere, kontzertuan filmen irudiak izango dituzue atzean, pantaila handi batean. Ez da kontraesana?

Bakarrik piezen erdian erabiliko ditugu irudiak. Hasieran, ia denekin erabili genituen, baina ikusi genuen entzuleentzat gehiegizkoa zela etengabe pantailari begira egon behar zutela sentitzea. Baina hau zinema musikako ikuskizuna da. Moztu egin ditugu irudiak musikarekin bat etortzeko, kontrakoa egin beharrean.

Bost laguneko banda osatu behar izan duzu hau emateko. Askatasunari ordaindu beharreko zerga da hori?

Bai. Tresna dezente erabili behar ditugu bostok; honetan, denok jo eta ke lan egin behar dugu.

«Gaur, testuekin jokatzea aukera bat da, baina behar da pantailaz baliatzen jakin»

Imanol Epelde, rap abeslaria.

Euskal literaturako hainbat klasiko zahar eta moderno rap abesti bihurtu ditu Epeldek. Literaptura horren lehen zuzeneko emanaldia plazaratuko du gaur, Zarautzen, hitza, bideoa eta antzerkia lagun.

Imanol Epelde (Zarautz, Gipuzkoa, 1977) sortzaileak Etxepare Rap ikuskizuna aurkeztuko du gaur, 21:30ean, bere jaioterriko Arrano tabernan. Euskarazko literaturako hamar klasiko zahar eta moderno rap abesti bihurtu ditu. Gaurtik aurrera, zuzenean eskaintzen hasiko da.

«Sexurako desira izugarri ari da jaisten bikoteetan, oro har, krisiarengatik»

Begoña Labaien, sexologoa.

Bikote harremanetan ekonomiaren egoerak eta gizarteko giroak duten eraginaz mintzatuko da Labaien aditua. Bere esperientziaren berri emango du, kontsultan jasotzen dituen kasuekin ikasitakoa.

Begoña Labaien sexologoa da (Barañain, Nafarroa, 1977). Quiero una cita liburua argitaratu zuen duela bi urte, eta Una puta habla de sexo a su hijo plazaratuko du aurten. Gaur, El impacto de la crisis en las relaciones de pareja hitzaldia emango du, 19:30ean, Barañaingo liburutegian. Ondoren, 20:30ean, Leire Arraiza aktoreak ipuin erotiko saioa egingo du.

«Europako Batasuna sistema egonkor samarra da, oso maitatua ez bada ere»

Katerina Yiannibas, Nazioarteko Zuzenbide irakaslea.

Globernance Gobernantza Demokratikoaren Institutuak antolatuta, EBren eta honen etorkizunaren inguruko elkarrizketa zikloa abiatuko dute gaur Donostian, Europako Legebiltzarrerako bozak gogoan.

Greziako sendi batean jaio zen Katerina Yiannibas, Kanadan. AEBetan ikasi zuen, eta hainbat kontinentetan ibili da ikasten eta irakasten. Azken bost urteak Donostian igaro ditu, Nazioarteko Zuzenbidea irakasten Deustuko Unibertitatean. Los ladrillos de Europa mahai ingurua bideratuko du gaur, 19:30ean, San Telmo museoan. Gabriel Ruiz Mujika arkitektoa eta Juan Jose Alvarez Zuzenbide irakaslea izango ditu aldamenean.

«Zeozer gaizki egiten ari gara independentziaren diskurtsoarekin hemen»

Jule Goikoetxea, Zientzia Politikoen irakaslea.

Kataluniako eta Eskoziako independentzia mugimenduak Euskal Herriko egoerarekin parekatuko ditu gaur Goikoetxea ikerlariak Pasaian; hemengo arazoak eta egin beharreko urratsak azalduko ditu.

Jule Goikoetxeak (Donostia, 1981) Zientzia Politikoak irakasten ditu EHUn. Eskozia, Katalunia; aberria maitatzetik estatua eraikitzera. Eta gu? hitzaldia emango du gaur, 12:00etan, Pasai Antxoko Luzuriaga eraikinean (Gipuzkoa). 

Urkullu lehendakariak «burujabetza partekatu»baten alde egin zuen Aberri Egunean. Zer deritzozu ideia horri?

Zientzia Politikoetan asko erabiltzen dugu kontzeptu hori, baina Urkulluk erabiltzen duen moduan, seriotasun falta handiarekin dabilela iruditzen zait. Burujabetza partekatuaz ari direnean ez dute esaten zer, zeren bidez edo norekin partekatuko den burujabetza. Nork erabakiko du norekin partekatuko duen burujabetza? Ez dute esaten. Izan ere estatu batek bakarrik parteka dezake burujabetza, bakarrik estatu batek daukalako burujabetza.

Beraz, bi estatu egon behar dira burujabetza partekatzeko?

Gutxienez bi.

Esango dizute EAEk badituela nolabaiteko estatu egiturak.

Gauza bat da estatu egiturak izatea, eta beste bat burujabetza politikoa izatea. Baditugu eskumenak, bai, baina EAEk eta Nafarroak ez dute erabaki zer eskumen izan. Espainiak erabakitzen du zein eskumen eman EAEri edo Europari. Burujabetza gaur eta duela hiru mende, beti, estatuarekin dago lotuta. Oso arrazoi sinplearengatik: estatu batek bakarrik inposa dezakeelako burujabetza.

Zergatik atera, orduan, kontzeptu hori ez bada egokia?

Bi aukera daude. Lehenengoa: euren bozkatzaileen parte bati begira botatako diskurtsoa izatea, hau da, independentziazale ez direnei begira. Konfederalismoa eta halako kontzeptu potoloak sartzen ari dira, eta ez dakit ez ote den EAJren estrategia euren botoemaleak independentziaren diskurtsora eramateko pixkanaka. Nola? Esanez pasa gara federalismotik, eta ez du funtzionatu, saiatu gara konfederalismotik —eta badakite federalismoak ez badu funtzionatu are gutxiago funtzionatuko duela konfederalismoak— eta berdin. Hortik askoz errazago izango litzaieke euren botoemaileak independentziaren alde konbentzitzea. EAJren gradualismo tipikoa. Bigarren aukera, ordea, zera da: politikoki zeharo galduta daudela. Demokrazia eta independentziaren arteko diskurtso hori artikulatzeko galduta. Agian barruko indar korrelazioa orekatze nahian zorabioan daudela, alegia.

Diskurtso berriez ari garela, zer deritzozu Jesus Egiguren PSE-EEko presidenteak aurkeztu berri dituen planteamentuei?

Elkartzen badituzu Egiguren Otegi eta Ibarretxe bat ziuraski iritsiko lirateke adostera herrialde honetako gehiengoak onartuko lukeen plan batera. Baina Egiguren bakarrik hartuta... bere estrategia oso ona da, independentzia inoiz ez lortzeko. Esaten duena egingo bagenu, ez genuke inoiz lortuko euskal estatu bat. Estrategia azkarra da, eta PSEk bere gain hartuko balu, askoz hobeto egingo luke, baita bere botoemaileei begira ere.

Ezker abertzaleko prentsa gaizki ari da orduan hari hauspoa ematen?

Ez. Euskal Herriaren eta haren etorkizunaren inguruan gaur dauden diskurtso denak —edo asko— dira interesgarriak. Egiguren pertsonaia garrantzitsua da eta ordezkatzen du, ez PSOEren ideologia, baina bai alderdi horren botoemaile askoren ideologia. Abertzaleentzako komenigarria da ateratzea alde batean zein bestean sortzen diren eztabaidak. Aniztasunak indartuz, independentziaren aldeko ahotsak gehi daitezke.

Eskozian eta Katalunian konponduta dute, nolabait ere, lurraldetasunaren korapiloa. Nola ebatziko zenuke Euskal Herrikoa?

Hainbat modutan jorra daiteke gaia. Nafarroaz ari naiz, Iparraldekoa galdutzat ematen baitut: abertzaleak %10 dira han, eta independentziazaleak ez dakit. Nire ustez ona litzateke dagoeneko mobilizatzen hastea EAEn independentziaren alde. Ez helburua hori delako, baizik eta Estatua ez baduzu estu hartzen «gu bagoaz» esanez, ez dizu inoiz emango. Estutuz gero, Estatuak eman lezake, esaterako, bi erkidegoen arteko estatu erakunde berriak. Lau herrialdeak erakundetuta daudenean, hortik bai abiatu independentzia edo sezesio planteamendutara. Arazo larri bat dugu: XIX. mendeko Euskal Herriko mapa sartuta dugu, eta horrekin ezin gara gehiegi mugitu. Independentzia lortu duten nazioek, normalean ez dute inoiz lortu nazio osoaren independentzia. Ikusi behar dugu zer galtzeko prest gauden zer irabazteko. Ezinezkoa da ezer ez galtzea, horrela ezin baita estaturik lortu.

Kataluniako mugimendu independentistaren eredua behetik gorakoa bada, eta Eskoziakoa goitik beherakoa, nondik norakoa beharko luke Euskal Herrikoak?

Euskal Herrikoak goitik beherakoa eta goitik beherakoa beharko luke, oso txikiak garelako. Eliteen edo alderdien lidergoa garrantzitsua da —Eskoziako SNPk egin duen moduan— txikia zarenean, eta gu gutxi gara eta zatituta gaude. Guk ez dugu alderdi abertzale orokor bat, baizik eta bi, oso potenteak. Bestalde, Katalunian bezala, gizarteak eliteak edo alderdiak kontrolatu behar ditu, bestela horiek nahi dutena egingo dutelako. Katalunian orain CiUk ezin du Estatuarekin adostu itun ekonomikoa, gizarteak ez duelako dagoeneko onartzen. Bakarrik utziz gero, eliteen arteko hitzarmena egingo lukete, Historian sarri egin den bezala. halakoa izan zen Trantsizioa.


Datozen urteetarako bide-orria egin al duzu?

Oso zaila da gaur ezer aurreikustea, ez dakigulako zer gertatuko den Europako Batasunarekin, edo Kataluniarekin. Gaitza, beraz, orain bide-orri bat egitea. Baina oso argi daukat hasteko eman behar diren ezinbesteko pausuak: gizartea mobilizatzeko mekanismoak martxan jarri behar ditugu. Gure esku Dago eta Independentistak mugimenduak dira horren adibideak. Horrez gain, diskurtsoa landu behar dugu. Arazo bat dugu independentziaren diskurtsoarekin. %60 abertzale daukan herrialde batean, bakarrik %36 daudenean independentziaren alde, zeozer gaizki egiten ari da, teknikoki. Ezker Abertzalea ere beste gauzetan ibili da, halabeharrez. Alderdi batek ere ez du diskurtsoa jorratuta jendea konbentzitzeko independentzia ezinbestekoa dela hemen demokrazia lortzeko. Independentzia eta demokraziaren arteko lotura oso gizarteratuta dute Eskozian eta Katalunian. Herritar xumeek independentzia ongizatearekin lotzen dute hor. Hemen, nazioarekin, kulturarekin, ETArekin...Hori bai dela mobilizaziorako mekanismo ezinbesteko bat.

«Galdeketa egingo zela ikusi zutenean hasi zen zabaltzen independentziarako nahia»

Ander Larunbe Anderson, itzultzailea.

Eskozia eta Euskal Herria artean egiten du lan Ander Larunbek. Irailaren 18ko erreferenduma gogoan, hango historiaz eta independentziarako eginiko urratsez mintzatuko da gaur Iruñean.

Ander Larunbe Anderson (Iruñea, 1975) itzultzailea da, eta Eskoziarekin lankidetza egitasmo baterako aholkulari dabil lanean. Izan ere, ondo ezagutzen du hango errealitatea, besteak beste, ama hangoa duelako. Eskozia: atzo, gaur eta bihar hitzaldia emango du gaur, 19:00etan, Iruñeko Kondestable jauregian, Nabarraldek antolatuta.

"Zaborra erabiltzen dut eraikitzeko, eraikuntza gai asko zabor hutsa direlako"

Mike Reynolds arkitektoa.

 Zaborraren gerlaria-k 40 urte darama botila, lata zein gurpil zaharrekin etxeak eraikitzen AEBetan eta munduan. Zornotzan mintzatuko da aurki arkitektura bioklimatikoaren aitzindaria.

Mike Reynolds (AEB, 1945) ekoarkitektoak bere lanak eta teknikak erakutsiko ditu maiatzaren 14ean, Zornotzan, Earthship Euskal Herriak eta Aldatu fundazioak antolaturiko hitzaldian. Informazioa: aldatu.eu.

Zuri buruzko Garbage Warrior dokumentala estreinatu zuten 2007. urtean. Damutu al zaizu inoiz zaborraren borrokalaria ezizena jartzen utzi izana?

Ez dit asko axola jendeak nola esaten didan. Gainera, ezizenak badu zentzua: beti borrokatu izan naiz jendeak zabor deitzen duena eraikuntza material gisa erabili ahal izateko, botilak, latak eta gurpil zaharrak, elkartuta, erakuntza material klasiko asko baino hobeak direlako.

1970ko hamarkadan hasi zinen eraikitzen. Hippy mugimenduaren barruan ikusten zenuen zeure burua?

Ez. Hippyak mundua oker zegoela ikusi eta mendira joaten ziren tipietan bizitzera. Nik ez nuen halakorik egin. Gazte nintzen, New Mexikon, unibertsitatetik atera berria, baina arkitektoa nintzen, eta arkitektura aldatu nahi nuen. Latekin eraikin bat eginez hasi nintzen 1970. urtean. Hedabideetan entzuten nuen arazo handia zegoela altzairuzko latekin, bazterretan botatzen ari ginelako. Eta, aldiberean, zuhaitzak mozten ari ginen etxeak eraikitzeko. Ez dugu zaborra nahi, baina zuhaitzak bai. Eta nire buruari esan nion: hara, botatzen ditugun gai horiek oso ondo eginda daude eta eraikitzeko erabil daitezke. Gure gizartearen bigarren mailako produktuak dira, ez zaborra. Horrela hasi zen. 

  
Eraikuntzaz harago, energia eta hondakinen tratamenduaz kezkatu zara.

Gero hasi ziren energia arazoez, eta orduan esan nuen: ados, eguzki eta haize energia erabiliko ditut. Orduan hasi ziren ur eskasiaz mundu osoan, eta euri ura jasotzeko sistemak garatu nituen. Ibai eta itsasoaren kutsaduraz hasi zirenean, ur zikinak etxean bertan arazteko sistema biologikoak erakinetan sartzea erabaki nuen. Gauza batek beste batera eraman zuen, urteren poderioz, inguruko munduari entzun niolako. Eta, azkenean, inongo sarera lotu gabeko etxe guztiz autonomoa sortu dut.

Zure sistemak hirietan erabiltzerik ba al dago, ordea?

Manhattanerako egitasmo bat diseinatzen ari gara oraintxe bertan. Bi eta hiru solairuko etxebizitzetarako prestatzen ari gara, erakusteko hirietako eraikuntzetarako balio dutela. Kontzeptu hauek edonon erabil daitezke, baita hirietan ere. Gehiago ari gara landa eremuetan, errazago delako baimenak lortzea.

Zero zabor mugimenduaren aitzindari gisa ikusten duzu zeure burua?

Bai. Ez genuke ezer bota behar. Erakusten ari gara gizakiek egindako edozein gauza erabil ditzakegula eraikitzeko. Baina hasieran zaborraren arazoa kezkatzen baninduen ere, urteekin ikusi dut materiak horiek betirako direla: plastikozko zein kristalezko botilak, latak zein gurpilak ez direla galtzen, eta idealak dira eraikitzeko. Aldiz, eraikuntza material asko zabor hutsa dira.

1960ko hamarkadan boladan izaniko arkitektura diseinu asko ia erabat ahaztuta daude gaur, kupula geodesikoak esaterako. Zure diseinuak aurrera egiten ari direla ematen du. Zergatik?

Guk irauteko diseinatu dugulako. Erakin bat diseinatzerakoan kontuan hartzen baduzu espazioa eguzkiaren bidez berotzea, goxo egoteko erregairen beharrik ez izateko, elektrizitatea bertan sortzea, ura lortzea eta erabili ondoren araztea zein elikagaiak sortzea, eta hori guztia hondakinak erabilita... denbora asko pasako da eraikin hori zaharkituta geratu arte.

Zure earthship eraikinak [lurrontziak; hitz jokoa espaziontzi hitzarekin] egokiak izan daitezke New Mexikoko klima lehor baina eguzkitsurako. Horregatik ez ditugu asko Europa heze hodeitsuan?

Ez dituzue horrenbeste Europan, neu AEBetan nagoelako, besterik gabe. Jende asko egiten saiatu da, baina ezin dira hartu eta kopiatu, ez delako bakarrik eraikuntza kontua; etxe hauetako batean zientziaren eremu ugari ukitzen dira: fisika, espazioak berotzeko termodinamikan; biologia, ur zikinen tratamenduan; ingeniaritza egituran. Filipinetan egon berri gara etxe bat egiten, eta Argentinako hegoaldean beste bat.

Arazo handiak izan dituzu AEBetako eraikuntza agintariekin. Eraikitzeko baimena kendu zizuten 17 urtez. Normaldu al dira harremanak?

Bai. Erakuntza agintariak konturatu dira, azkenean, geuk erantzuna ematen diegula oraingoz konponbide errazik ez duten hainbat arazori. Gure konponbideak hoberenak diren edo ez, orain behintzat onartzen dute gu aurretik goazela. Gaur, edozein hiri edo herrialdek mahai-gainean dituen hainbat arazoei aurre egiten esperientzia dugula ikusi dute. Dagoeneko ez gaituzte hippytzat, baizik eta hartu behar dugun bideko aitzindari gisa.

Zertan ikusten duzu zure burua aitzindari zehazki?

Bizimoduaren aitzindari. Gaur dugun bizimoduarenak egin du. Ezin du iraun arrazoi askorengatik. Planetaren biologiarekin eta fisikarekin bat datozen bizimoduak proposatzen ditut, betirako iraun dezaketenak, zuhaitzak bezala. Zuhaitzek betirako iraun dezakete planeta honetan, planeta bera direlako. Planeta diren bizimoduak bilatzen ditut.

Zer nolako jendea bizi da zure eraikinetan?

Lehen gazte hipsterrak ziren. Baina orain denetarik dago: gazteak, zaharragoak, aberatsak, pobreagoak... Jende guztia dago kezkatuta etorkizunaz, eta babestuko dituzten eraikinak nahi dituzte, Gobernuak legedia estutu arren. Gure etxeei, zabor esan diete, hippyetxe...Egin ditugu akatsak 40 urte hauetan, baina orain, etxe hauek makinak dira, BMW bat bezalakoak.

Jende askok ez daki Frank Lloyd Wrighten edo Le Corbusierren eraikin askok itoginak dituztela. Zureek ere izan dituzte halako arazoak.

Oso ohikoa da hori. Gaurko arkitekto asko euren eraikinak eskultura eder gisa ikusten dituzte, eta horregatik ari dira museo ikusgarri horiek egiten. Horrek ez du zentzurik. Horregatik arkitekturatik aldendu eta egiten dudanari biotektura esaten diot. Ez da nahikoa erakin batek itoginik ez izatea: etxe batek bere burua berotu, freskatu, argindarra sortu, ura bildu eta hondakinak tratatu behar ditu. Arkitekturak ez du gaur halakorik lantzen, ezta hurrik eman ere. Horregatik asmatu diot beste lanbide bat neure buruari.

«Rock kantarik hoberenak krisiak ekarri ditu; patxadak eta jogurtek, new agea»

Javier Vargas, musikaria.

Besteak beste, Carlos Santana, Chris Rea eta Princerekin ibilitako gitarrista argentinarrak bira abiatuko du bere taldearekin, 'Heavy City Blues' diskoa aurkezteko. Kontzertu bakarra emango dute gurean.

Javier Vargas (Madril, 1958) musikari argentinarra bere taldearekin arituko da, gaur, 23:00etan, Azpeitiko (Gipuzkoa) Sanagustin kulturgunean.

«Gure hiriak diseinatuegiak dira, eta hori bizilekua lapurtzeko modu bat da»

Anne-Laure Boyer, artista.

Turismo esperimentala egiten irakatsiko du asteburuan Boyer sortzaile paristarrak, Donostian. Urtegiek azpian harturiko herrien inguruan egiten ari den lana zertan den azalduko du gaur.

Anne-Laure Boyerrek (Paris, 1979) artea ikasi zuen Estrasburgon (Frantzia), Parisen eta Milanen (Italia). Atlas Oculto egitasmoan dabil lanean, eta gaur horren berri emango du, 19:00etan, Tabakaleran, Donostian. Bihar, 16:00etatik 19:00etara, eta larunbatean, 10:00etatik 13:00etara, turismo esperimentala egiteko lantegia zuzenduko du. Izena emateko: www.tabakalera.eu.

«Argazkigintza propagandan erabiltzeko makina Lehen Mundu Gerran abiatu zuten»

Ismael Manterola, artearen historialaria.

Alemaniarrek Flandrian eginiko gehiegikeriak euskaldunei azaltzeko Londresen argitaraturiko eskuorri batetik abiatuko da EHUko irakasle Ismael Manterola guda saltzeko bideen inguruan hausnartzeko.

Ismael Manterola (Zumaia, Gipuzkoa, 1966) arte krtitikaria da, eta Artearen Historia irakasten du EHUn. Irudien bidezko propaganda Lehen Mundu Gerran hitzaldia emango du gaur, 19:30ean, Zarauzko Photomuseumen —sarrera libre eta doan—.

«Euskal Herriko errealitate soziopolitikoak bultzatu ninduen argazkilari izatera»

Fernando Moleres, argazkilaria.

Argazkia: Ariadna Arnes

Moleresek bi hamarkada pasatxo darama salaketa erretratuak egiten. 'Begirada kontzienteak' erakusketan gidari lanak egingo ditu gaur, 17:00etan eta 19:00etan, Donostiako Okendo kultur etxean.

Fernando Moleres argazkilariak (Bilbo, 1963) hogei urte baino gehiago darama esplotazioaren eta giza eskubideen urraketaren errealitate gordina erretratatzen mundu osoan. Erakusketan, gidari lana egingo du gaur. Izena emateko: comunicacion@calcutaondoan.org.

«Katalunian gehiengo zabal bat dago; hemen ez dut halakorik ikusten»

Mikel Aizpuru Murua, historialaria.

 XIX. mendearen amaieran eta XX.aren hasieran foruzaletasunetik abertzaletasunerako urratsa nola egin zen eztabaidatuko du EHUko Historia irakasleak gaur Iruñean, mahai inguruan.

Mikel Aizpuruk (Gabiria, Gipuzkoa, 1963) Historia Garaikidea irakasten du EHUn. Del Fuerismo al Nacionalismo (1876-1923) mahai inguruan hartuko du parte gaur, 19:00etan, Iruñeko Kondestablearen jauregian, Tomas Urzainki eta Aitor Pescadorrekin.

«Emakumeen errealitate eta bizipenenekin loturiko hitz asko falta ditu euskarak»

Zaloa Basabe, genero aholkularia.

'Ilargian ez da emakumerik egon' liburua idazten ari da Basabe, Eider Rodriguezekin batera. Azalera ekarri nahi dituzte ustez neutro diren objektuen atzean ezkutatzen diren genero arazoak.

Zaloa Basabe (Bilbo, 1978) genero aholkularia da lanbidez. Eider Rodriguez idazlearekin batera, Ilargian ez da emakumerik egon( objektu mutuen testigantza feminista) hitzaldia emango du gaur, 19:00etan, Iruñeko Katakrak liburudendan.

«Errusiaren jarrera oso moderatua izan da Ukrainako krisian, Krimeako erreferenduma arte»

Jon Kortazar Billelabeitia, historialaria.

Kieven eta Krimean azken asteotan gertaturikoa aztertuko du Kortazar historialariak gaur, Lasarten. Ukrainako egoera Euskal Herriarekin parekatu dutenak «errealitatetik urrun» daudela dio.

Historialaria da Jon Kortazar Billelabeitia (Mungia, Bizkaia, 1986). Frankismoak Bizkaian eraturiko botere egituren inguruko tesia idazten ari da, baina, gaur, Ukrainako egoerari begira jarriko da, 19:00etan, Lasarteko (Gipuzkoa) Elebeltz Topagunean.

«Lehen irrintzia botatzea terapeutikoa izan zitzaidan, eta mugarria nire bizitzan»

Maite Larburu, musikaria.

Josh Cheatham Amsterdamgo auzokidearekin Neighbor bikotea osatu, eta 'Ura patrikan' diskoa aurkezten dabil Maite Larburu, «euskalduna ematen ez duen» kantari gozo eta lasaia.

Azken hilabeteotako ustekaberik handiena izan da Neighbor bikotea euskal musikaren munduan. Maite Larburu musikariak (Hernani, Gipuzkoa, 1979) osatzen du, Amsterdamen auzokide duen Josh Cheathamekin (Seattle, AEB, 1974). Ura patrikan diskoa argitaratu dute Gaztelupeko Hotsak etxearekin. Kontzertua emango dute gaur, 19:00etan, Bergarako Zabalotegi aretoan (Gipuzkoa). Aurretik, Asier Altunaren Zela Trovke [belarra mozten, eslovakieraz) film laburra emango dute.

Zela Trovke [Trailer] from Kimuak on Vimeo.

«Analogikoan grabatu eta biniloan sortu dut azkena, baina nostalgiarik gabe»

John Paul Keith, musikaria.

Amerikana klasikoan oinarritzen da John Paul Keithen estiloa, baina, definizio zurrunetik urrun, Memphis hiriko klubetan ordu txikietan entzun nahi izaten dutena ekarriko du gaur Donostiara.

Argazkilaria: Jim Herrington

Bi hiri izenek deskribatzen dute John Paul Keith estatubatuarraren musika: Memphis eta Nashville. AEBetako hegoaldeko Knoxvillen jaio zen. Gurasoek elizan abesten zuten, eta aitak gitarra oparitu zion semeari, 10 urte zituela. Gitarra bat eta B. B. Kingen eta Chuck Berryren kasete bana eman zizkion. «Horrek gauza asko azaltzen ditu nitaz eta nire musika gustuez», dio artistak. Nerabe zenetik bizi da musikatik, baina ez zuen hasiera erraza izan: 19 urte zituenean, The Viceroys taldea utzi zuen, haiek hartu nahi zuten bidearekin ados ez zegoelako. Nashvilleko The Nevers taldearekin disko bat grabatu zuen, baina diskoetxeak ez zuen argitaratu urte luzez. New Yorken probatu ondoren, 2005ean joan zen Memphisera, etsita, jotzeko edo musika egiteko gogorik gabe. Baina hiriaren erritmoak harrapatu zuen berriz. Donostiako Intxaurrondo kultur etxean joko du gaur, 22:00etan, Balerdi Balerdi & Petti eta Gran Yate Especial taldeekin.

«Bilboko Guggenheimek indarkeria erabiltzen du bere inguruaren aurka

Jussi Tiainen, argazkilaria.

Arkitektura-ikuskizunaren aurkako adierazpena da Jussi Tiainen Helsinkiko argazkilariaren lana: 'Finlandiar arkitektura gizakiaren eskalan'. Iparraldeko apaltasun irakaspena Donostian dago ikusgai.

Finlandiar Arkitektura Gizakiaren Eskalan erakusketa jarri du Jussi Tiainen (Helsinki, 1954) argazkilariak EHUko Arkitektura Goi Eskola Teknikoaren sarreran, Donostian. Apirilaren 16ra arte egongo da ikusgai.

Jussi Tiainen

«Basterretxea eta Oteizaren etxea hondatzea memoria eta kultur hondamendia da»

Karlos Martinez Bordoy, artista.

1960-70eko euskal kulturako gauzarik garrantzitsuenetako asko Irungo Iparralde Hiribideko 35-37 eraikinean gertatu ziren. Gaur, erabat abandonaturik dago, espekulazioaren eta utzikeriaren biktima.

The Border Desert egitasmoa aurkeztuko du Karlos Martinez Bordoy artistak (Durango, Bizkaia, 1982), gaur, 19:00etan, Atotxako dorreko etxabeko Sukaldea aretoan, Donostian, Tabakalerako Bisitariak egitasmoaren barruan.

Oteiza eta Basterretxearen etxe-tailerra. Prostituzio etxea izan ondoren, abandonaturik dago gaur. / Karlos Martinez Bordoy.

«Euskal Herriko eta Irlandako tresnekin arazoa izan genuen: ondoegi moldatzen ziren»

Niamh Ni Charra, musikaria.

Kontzertina eta biolina hartuta, hiru saio egingo ditu Niamh Ni Charra musikari irlandarrak gurean, datozen hiru egunetan. Mungian eta Bilbon taldearekin arituko da, eta Oiartzunen, Ibon Koteronekin.

Niamh Ni Charra (Killarney, Irlanda, 1974) biolin zein kontzertina (akordeoi txiki diatonikoa) birtuosoa da. Irlandako musika eta doinu tailerra emango die haurrei gaur, 12:30ean, Oiartzungo (Gipuzkoa) Soinuenean, eta 18:30ean, kontzertua emango du Ibon Koteron albokariarekin. Bihar, Mungian (Bizkaia), musika eta dantza tailerra, 17:00etan, eta kontzertua, 19:30ean Olalde aretoan. Astelehenean, emanaldia 20:30ean, Bilboko Kafe Antzokian.

«Musika gizonen menpean egon denez, emakumeoi sufritzea egokitu zaigu»

Miren de Miguel, aktorea eta sopranoa.

Operak misoginiari eta genero indarkeriari adierazpide ematen diela uste du De Miguelek, eta hori iraultzeko ariketa proposatu du Tutte contro Verdi performancean. Asteburuan taularatuko du Bilbon.

Miren de Miguel (Bilbo, 1968) aktorea eta abeslari lirikoa da. Tutte Contro Verdi opera-performancea taularatuko du bihar eta igandean, 20:00etan, Zorrotzaurreko Garabia pabiloian, Bilbon.

«LOMCE legea otsoa da, eta litekeena da horrekin guk atzera egitea 30 urte»

Paul Bilbao, Kontseiluko idazkari nagusia.

'Wert legea' esaten zaion erreformak euskalduntzeari eta hezkuntza komunitateari ekarriko dion kaltea zertan den eta horri aurre nola egin azalduko du gaur Bilbaok, Lazkaon.

Edu Lartzanguren

Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluko burua da Paul Bilbao (Algorta, Bizkaia, 1971). LOMCE, otsoa dator. Zer da eta zer datorkigu? hitzaldia emango du, gaur, 18:30ean, Gerriko Txokoan, Lazkaon (Gipuzkoa).

«Oso yankiak gara gure musika jotzen, baina geure erara egiten dugu»

AITOR CAÑIBANO. TRAVELLIN' BROTHERS TALDEKO KIDEA

Aitor Cañibano —kalparrarekin—, Travellin' Brothers taldeko beste bost kideekin.  Alex Rodriguez Cruz

Hamar urteak ospatzeko, 'Magnolia Route' diskoa plazaratu du taldeak. Leioatik (Bizkaia) mundurako bluesa egin daitekeela erakusten saiatuko dira gaur, Bilbon, 32 musikari agertokian jarrita.

Travellin' Brothers taldeko gitarrista da Aitor Cañibano (Leioa, Bizkaia, 1974). Magnolia Route diskoa plazaratu berri du taldeak, Gaztelupeko Hotsak diskoetxearekin, eta, hura aurkezteko, emanaldi berezi bat egingo dute gaur, 21:30ean, Bilboko Kafe Antzokian. Diskoan lagundu duen La Kantoria abesbatzak eta La Maravillosa Orquesta del Alcohol taldeak ere parte hartuko dute.

«Askatzailea izan da genero arauak bihurtzen dabilen jendearekin lan egitea»

MARIE LOSIER. ZINEMAGILEA

New Yorkeko undergroundaren erretratugilea da Marie Losier. Hara ikastera joan zen duela 20 urte, eta han geratu zen. Lagun batek oparitutako 16 mmko kamerarekin osatu du ezohiko filmografia.

Lady Jaye eta Genesis P-Orridge, Losierren filmean. Ebakuntza elkarren antza izateko, maitasunarengatik. / M. LOSIER

New Yorkeko undergroundaren erretratugilea da Marie Losier zinemagilea (Rambouillet, Frantzia, 1972). Artelekun (Donostia) dabil egunotan bere lana erakusten. Gaur, hiru film aurkeztuko ditu, 17:00etatik aurrera. 

«Musika erritu itxi bat ez dela erakutsi nahi dut, Les Luthiersen zein bestela»

Carlos Lopez Puccio, Les Luthiers taldeko kidea.

Txantxa gisa hasi ziren, baina 46 urte bete dituzte dagoeneko. Euskal Herrian bira bat abiatuko dute larunbatean musika serioaren umorista argentinarrek. Bilbon, Donostian eta Iruñean izango dira.

Carlos Lopez Puccio (Rosario, Argentina, 1946) orkestra zuzendari arketipikoaren parodia egiten du Les Luthiers taldean. Ondo egin ere, berez, orkestra zuzendari serioa baita umorea lantzen ez duenean. Talde argentinarrak bira bat egingo du Euskal Herrian asteburuan hasita. Martxoaren 1etik 3ra Bilboko Euskalduna jauregian aurkeztuko dute Lutherapia! ikuskizuna, 6tik 8ra Donostiako Kursaalean arituko dira, eta 18tik 21era, Iruñeko Baluarten.

«Gaurko foraltasuna gezur hutsa da; izenean besterik ez dago»

Lartaun Egibar Urrutia, historialaria.

«Nafarroa forala eta espainiarra izango da», esan zuen herenegun Mariano Rajoik, Espainiako gobernuburuak. Baina benetan forala al da Nafarroak gaur duen erregimena? Hitzaldi sorta bat egingo dute Iruñean.

Lartaun Egibar Urrutia (Bilbo, 1968) Historian doktorea da eta Zuzenbidearen Historia ikertzen du. Los fueros entre dos guerras: de 1833 a 1876 hitzaldia emango du gaur, 19:00etan, Kondestablearen Jauregian, Iruñean. Nafarroa... XIX.-XX. mendeak hitzaldi zikloaren lehena izango da.

Zergatik da interesgarria karlistaldien arteko garai hori?

Lehen guda zibila —gero guda karlista deituko zutena— amaitu zenean, 1839ko urriko 25eko legea eman zuten Espainiako Gorteetan, bi artikulu ditu bakarrik: lenenak Arabako, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Nafarroako foruak baieztatzen ditu, «batasun konstituzionalari» uko egin gabe. Bigarrenak dio foru horiek «gaurkotu» egin behar direla. Nación vascongada-z hitz egiten zen askoz lehenagotik, eta denek argi zeukaten horiek arabarrak, bizkaitarrak, gipuzkoarrak eta nafarrak zirela. Historian lehen aldiz, Espainiako erakunde batek —gorteek— lege bat eman zuen euskal lurraldeetarako. Hortik aurrera hasi ziren pentsatzen Espainiak euskaldunei legeak ezartzeko eskubidea zuela. Hor hasi ziren gauzak aldatzen.

Eta hemengo liberalek horren alde egin zuten. Zergatik jokatu zuten horren etxekalte?

Uste zutelako Espainian sartzeak eremua zabaltzen ziela; esaterako, merkataritzan jarduteko eta Espainiako politikan ibiltzeko. Baina, halere, Manuel Urioste de la Herran diputatu liberalak argi ohartarazi zien Espainiako Gorteei: gerra amaitzeko, foru egitura onartu behar zuten; bestela, gerrak osagarri abertzalea hartuko zuen. Eta hala gertatu zen gero.

XIX. mendeaz ari gara, baina gaurko aferaz ari garela dirudi. Ez al gaude euskaldunak, nolabait esateko, marmotaren egunean harrapatuta?

Historia errepikatu egiten dela esan ohi da, baina nik esango nuke denbora luzeko ziklo batean sartuta gaudela. Ez dira duela 100-200 urteko gauzak behin eta berriz gertatzen ari, baina orduan hasitako aroan gaude oraindik. Lehen bi karlistaldiek eta 1936ko gerrak osagai berdintsuak dituzte.

Eta karlistak ordezkatu zituzten jeltzaleak, orain, beldurrez daude, Kataluniako aitzakiarekin Espainiak ez ote duen oraingo foru sistema aldatuko.

Bai, baina lehen karlistaldia amaitu zenean ere, hemen ez zeuden mundutik aparte, eta arreta handiz begiratzen zieten Europan zeuden ereduei eta gauzak nola konpontzen zituzten. XIX. mendean eraiki zituzten orain ezagutzen ditugun estatuak. Angel Sagaseta de Ilurdoz Nafarroako sindikoak Suedia eta Norvegiaren egoerari begiratu zion, esaterako. Orain ere, ideiak eta ereduak berdin zabaltzen dira, eta Eskoziarekin beldur dira Espainian.

Atzo bertan, UPNko Carlos Salvadorrek esan zuen Madrilgo Gorteetan abertzaleek Nafarroan irabaziz gero Espainia «hautsi» egingo dela.

Salvador ezagutzen dut pixka bat, eta hori Espainian beldurra sartzeko esan zuen, UPN ezinbestekoa zaiela eman dezan, astakeriak egin arren Barcina boterean gordetzeko. Gaurko foraltasuna gezur hutsa da; izenean besterik ez dago. Benetako foruak indarrean zeudenean, ez zen erabiltzen foru aurrizkia; orain, berriz, dena da foru errepide, foru polizia eta foru ezdakitzer. Nafarroko doktrina ofizialak ikusarazi nahi du foraltasun gaurkotuan bizi garela, baina horrek ez du esan nahi foru sistema bat denik. Engainua da: Foru aldundia izena XIX. mendearen amaieran erabiltzen hasi ziren, guztia ezeztatu zutenean. Foraltasunaren funtsa ez dira lege batzuk, baizik eta zeinek erabakitzen duen.

«EB desastre hutsa da, eta gu euro erabiltzaile soilak diren bi estaturen menpe gaude»

Joseba Felix Tobar Arbulu, ekonomialaria.

'Euskal estatua bideragarria al da ekonomikoki?' galdera bota, eta erantzun egingo du gaur, Azpeitian, EHUko irakasle ohiak. UEUko ekonomia taldean dabil buru-belarri azken boladan.

Edu Lartzanguren

Joseba Felix Tobar Arbulu (Santurtzi, Bizkaia, 1945). Urte luzez EHUn ekonomia irakasten eman ondoren, UEUn dabil orain ikertzaile eta Ekonomiaz Jantzi blogean idazten. Independentziaren ekonomiaz mintzatuko da gaur, 19:00etan, Azpeitiko (Gipuzkoa) Sanagustin aretoan.

«Dramatikoa eman arren, gelan sartu eta hiru hilean sortu nuen disko osoa»

Maria Coma, musikaria.

Argazkilaria: Pau Vallve / Maria Coma

Laugarren diskoa aurkezten ari da Maria Coma konpositore, pianista eta abeslari katalana. Berlinen, pianoaren aurrean sortu zuen 'Celeste' lan intimista, eta horrela joko du gaur Berrizko Kultur Etxean.

Edu Lartzanguren

Maria Coma (Bartzelona, 1986) konpositore, pianista eta abeslaria da. Laugarren diskoa argitaratu zuen joan zen irailean, Celeste izenburupean. Gaur aurkeztuko du, 20:00etan, Berrizko Kultur Etxean (Bizkaia).

«Muga gurutzatzea zaborra goizean jaistea bezala da, administrazio hutsegite soil bat: eta horregatik hiltzen zaituzte?»

Jeanne Rolande Dacougna, gizarte ekintza teknikaria.

Emakume beltzen egoera ikertu du Dacougna Minkette feminista senegaldarrak. Etorkinen arazoei genero gaiak gehituta, gaur eta hemen sortzen ari den nortasun afrikar-euskalduna zertan den azalduko du.

Jeanne Rolande Dacougna Minkette (Senegal, 1974) filologoa da, baita kultur artekaria eta arrazakeriaren kontrako ekintzaile feminista ere. Berdintasunaren alorreko arduraduna da Jaurlaritzako Biltzen integrazio eta kultur arteko bizikidetasun zerbitzuan. Mujeres negras en Euskadi hitzaldia emango du gaur 18:30ean Ondarroan (Bizkaia), Etxelilan: 946-13 40 08, etxelila@ondarroakoudala.net.

«3D inpresorek ez dute iraultza teknologikoa ekarriko, soziala baizik»

Aitziber Eizagirre, diseinatzaile industriala.

Batzuen beldurra eta beste askoren itxaropena piztu dute 3D inpresora merkeek, norberak bere etxean objektuak fabrikatzeko beta ematen dutelako. Zer den erreala eta zer zientzia fikzioa azaltzen du adituak.

Aitziber Eizagirre (Donostia, 1986) diseinatzaile industriala da, eta hiru dimentsioko inpresioaren alorrean dabilen Tumaker enpresan lan egiten du. Datorren ostegunean, otsailaren 20an, bere lana azalduko du, Enpresa Digitalak 3D inpresio merkeaz antolaturiko jardunaldian. Donostian, Gipuzkoako Zientzia eta Teknologia Parkeko eraikin nagusian egingo dute, 09:30etik 12:30era. Ikastaroa doan da, baina izena eman behar da www.euskadinnova.net gunean edo 943 000 999 telefonoan.

«Emakumezkoen kuotak eraikuntza industriaren itxura aldatu du AEBetan»

Porie Saikia-Eapen, arkitektoa.

2011ko erasoetan suntsituriko New Yorkeko World Trade Centerreko garraio azpiegitura osoa berriz eraikitzeko lanak koordinatu ditu Saikia-Eapen arkitekto indiar-estatubatuarra. Bilbon mintzatuko da gaur.

Porie Saikia-Eapen (Assam, India) arkitekto nagusia izan zen New Yorkeko (AEB) garraioaz arduratzen den MTA erakundean, Zero gunea berriz eraiki zutenean. Arkitekturan eta eraikuntzan emakumezkoen eginkizuna bultzatzeko hainbat egitasmo sustatu ditu. Euskal Herriko Arkitektoen Elkargo Ofizialaren Bilboko egoitzan mintzatuko da gaur, 18:30ean.

«Euskaren aurkako joko zikina egiten lagundu dute Ezkerrak eta Geroa Baik»

Garikoitz Torregrosa, Sortzen Ikasbatuaz-eko kidea.

Hizkuntza eredu guztietako ikasleak nahastearen aldeko mozioa onartu zuten duela hiru aste Nafarroako Parlamentuan.Horren eraginaren inguruan eztabaidatuko dute gaur mahai inguru batean.

Garikoitz Torregrosa (Iruñea, 1980) Sortzen Ikasbatuaz erakundeko Nafarroarako koordinatzailea da. Euskarazko ereduko ikasleak erdarazkoekin nahasteko Iruñeko parlamentuan urtarrilaren amaieran onarturiko mozioaz mahai inguru bat egingo dute gaur, 20:00etan, Zaldiko Maldiko elkartean (Florencio Ansoleaga 9-11). Ainara Nazar, Itziar Bigure irakasleak eta Xabier Santamaria irakaskuntzan aritua eseriko dira Torregrosarekin.

Kezka eragin du Nafarroan elkarbizitzaren izenean onarturiko mozioak. Zergatik?

Argi dugu elkarbizitza sustatu nahi dugula, baina testuingurua, Iruñean esaterako, den bezalakoa da. Euskarak ahalik eta espazio gehien behar du erabiltzeko. Mozio honek proposatzen duenaren kontra aspaldi ari gara lanean hainbat ikastetxerekin: espazio batzuk bereizteko eredu partekatua duten ikastetxetan, bestela beti euskararen kaltetan baita. Bilerak gaztelaniaz egin behar, tutoretzak...

Ezkerra taldeak proposatu zuen, eta bakarrik Bilduk eta Aralar-NaBaik bozkatu zuten aurka. Zergatik mozio hau orain: mugimendu zabal baten parte dela ikusten duzue?

Ez dakigu zer pentsatu. Argi dugu hartu den erabakia ez dela murgiltze ereduaren aldekoa. Proposatu zutenekin bildu gara, eta ikusi dugu haiek uste dutela mesede egingo diola D ereduari. Argi dago ez dakitela errealitatea zein den.

Eredu euskaldunetan dabiltzan haurrekin egoteak eredu erdaldunetakoak euskarara erakarriko dituela argudiatzen dute.

Proposatzaileak erdaldun elebakarrak dira. Elebakartasunetik begiratzen dute, ez dira inoiz elebidunen eta, kasu honetan, euskaldunen larruan. Ez gaude elkarbizitzaren kontra: esaterako, asko lagunduko lioke elkarbizitzari D eredua Nafarroa osora zabaltzeak. Baina horretaz ez dute hitz egiten. Zergatik ez sustatu elkarbizitza ikastetxe kontzertatuetan. Erantzuna oso bitxia izan da: ez dutela sinesten hezkuntza kontzertatuan, eta kendu egingo luketela. Baina, noski, hori ez dute egingo...

Eskoletako jolastokian erdara nagusituko den beldur zarete, besteak beste. Baina askok esango dizuete hori jada gertatzen dela ikastola askotan, nahasketarik egin gabe.

Bai, baina hori beste arazo bat da, landu beharko dena. Guk ez genuke horrenbeste arazorik izango bermatuko balute eskoletako langile guztiak elebidunak direla. Bestela, euskara gelan geratzen da.

Geroa-Baik mozioaren alde bozkatu zuen, Ezkerra, UPN, PPN eta PSNrekin batera. Geroa-Baikoek ez dakite errealitatea zein den eta ez dira elebidunak?

Harrituta geratu ginen. Hiru aste daramagu haien atzetik, bilera eskatzen, eta ez gaituzte hartu. Azken eskaerari erantzun ere ez diote egin. Bildu ez garenez, ez dakit zergatik bozkatu zuten mozioaren alde. Duela urte batzuk UPNk ikasleak bereizi nahi izan zituen D eredua zabal ez zedin. Huts egin dutenez, orain kontrakoa nahi dute, euskarak bere lekua gal dezan. Ezkerrak, Geroa Baik eta PSNk lagundu diote UPNri euskararen kontrako joko zikina egiten. Neurri honek mesede egiten dio UPNri. Horren erakusgarri da Jose Iribas Hezkuntza kontseilariak esan izana kontuan hartuko duela mozioa, kontuan hartuta normalean halakoek ez dutela eraginik izaten. Orain ez dute dena aldatuko, noski, oso zaila delako. Baina eskola batzuk bereizteko bidean ziren, eta, orain, ia ezinezkoa izango dute.

«Permakulturak zabaltzeko arazo handiak ditu, hippy asko erakartzen dituelako»

Victor Barahona, ingeniaria eta permakulturazalea.

Nekazaritza iraunkorraren laburdura da 'permakultura' hitza. Naturarekin modu harmonikoan lan egiteko moduak eta 'baserriko hardware irekia' esperimentatzen ditu Barahonak.

Edu Lartzanguren

Victor Barahonak (Eibar, Gipuzkoa, 1966) 22 urte eman ditu telekomunikazio industrian lanean. Soberanía tecnológica y alimentaria hitzaldia emango du gaur, 16:00etan, Eibarko Ingeniaritza Teknikoko Unibertsitate Eskolan.

«Hiri forma asko dago, eta besteen begien bitartez erakutsi nahi dugu»

Ainhoa Ezeiza, irakasle eta ikertzailea.

Ainhoa Ezeiza

Geolokalizazio aktiboaren inguruko tailer bat antolatu du EHUko irakasle Ezeizak. Tresna errezekin, hiria berriz askotariko jendearen topaleku bihurtzea eta, bide batez, mapak euskaratzea du helburu.

Ainhoa Ezeizak irakasleak trebatzen ditu EHUn. Horrez gain, irakaskuntza elektronikoa eta komunikazio gaitasuna ingurune birtualetan ari da ikertzen. Geolokalizazio aktiboko tailerra antolatu du datorren larunbaterako, 16:00etatik, 20:00etara, Donostiako Hirikilabsen (Easo 41-43). Izena emateko: www.ikaskidetza.org/events/geo/ gunean.

"Gure prozesuak bakanak direla sinetsarazi nahi digute Rajoyk eta Cameronek"

Anna Arque, Kataluniako Kontsultaren aldeko Koordinakunde Nazionaleko kidea.

'Herri galdeketak Katalunian' izenburupean, Etxarriko Kultur Etxean mintzatu da Anna Arque gaur, 11:30ean, Arenys de Munt herriko alkate ohi Josep Manel Ximenisekin batera.

Anna Arque i Solsona, Kataluniako Kontsultaren aldeko Koordinakunde Nazionaleko kidea (Lleida, Katalunia, 1972).

 

«Etxegintzaren burbuila joko piramidal bat izan da: hurrengoari saldu eta ospa»

Julia Schulz-Dornburg, arkitekto eta argazkilaria.

Azken 20 urteotako eromen eraikitzaileak paisaian utziriko orbanak eta porlanezko eskeletoak erretatatzen bi urte eman ditu Schulz-Dornburg sortzaile alemaniarrak, Espainian. Erakusketa zabalduko du gaur Bilbon.

Ruinas modernas argazki erakusketa (Hondakin modernoak) zabalduko du gaur Julia Schulz-Dornburgek (Munich, Alemania 1962), 19:30ean, Euskal Herriko Arkitektoen Elkargoan, Bilbon.

Lorategi zabalak eta aisialdi guneak zure umeentzat leloarekin iragarri zuten urbanizazio hau, Guillenan (Sevilla, Espainia).Julia Schulz-Dornburg

«Ekarpenen operazioa bankuen lehen erreskatea izan zen, aurrezleen lepotik»

Francisco Javier Alvarado, finantza teknikaria.

Adicae bankuen bezeroen elkarteko kideak dio BBVAk bere burua diruz berriz hornitzea bilatu nahi izan zuela produktu arriskutsuak salduz. Gaia azalduko du Bilbon, asteleheneko epaiari so.

Francisco Javier Alvarado (Logroño, Espainia, 1977) bankuen bezeroen defentsarako Adicae elkarteko koordinatzailea da, Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako. Cómo el BBVA se benefició con preferentes y otros productos tóxicos hitzaldia emango du gaur, 19:30ean, Bilboko Ekoetxean (Pilota kalea 5, Zazpikaleetan).

«Lan gatazka klasikoez harago zabaldu eta bizitokira heldu da matxinada»

Miquel Amoros, idazlea.

CNT-ELX

Hainbat hitzaldi egiten ari da historialari eta ekintzailea Euskal Herrian, 'Argelaga' aldizkaria aurkezteko. Katalanez 'otea' esan nahi du; haien mezua 'arantzak' dira, eta desarrollismoa zirikatu nahi dute.

Miquel Amoros (Valentzia, Herrialde Katalanak, 1949) historialaria eta saiakeragilea da. Francoren kartzeletan preso izan zuten, militante anarkista izateagatik. Guy Debordekin elkarlanean aritu zen 1980ko hamarkadan. Perpectivas antidesarrollistas argitaratu zuen 2011n, eta Salida de emergencia urtebete geroago. Nocividad, defensa del territorio y crisis hitzaldia emango du gaur, 19:30ean, Zapateneon, Gasteizen. Bihar, 19:00etan, Sopelako (Bizkaia) Kurzio etxean. Ostegunean, ordu berean, San Jeronimo kaleko sotoan, eta, ostiralean, 20:00etan, Hegoetxean.

«Hanburgon Guggenheim efektua eragin nahi dute, eta horrek piztu du sua»

Antonio Melendez, kazetaria.

Alemaniako portu-hiriko Rote Flora kulturgune okupatuaren inguruko istiluak Bilbotik ulertzeko eta Bilboren bidez azaltzeko saioa egingo dute gaur Melendezek eta Andeka Larrea filosofoak.

Antonio Melendez (Bilbo, 1970) kazetaria da, eta Hanburgoko kultur enpresa batentzat egiten du lan. Andeka Larrea filosofoarekin batera, azken asteotan Alemaniako hirian gertaturikoa azalduko du gaur, 19:00etan, Erribera 13 aretoan, Bilbon.

Rote Flora kulturgunea, abenduaren 21eko manifestazioaren hasiera aurretik pasatzean. / SQUAT!NET

«Ez dakit zerk sortzen duen ezinegon handiagoa: milaka pertsona oihuka edo isilik»

Xabier Erkizia, audioartista.

Soinu gerra batean bizi garela eta gaurko zaratarik lasaigarriena autoek sortzen dutela azalduko du Erkizia soinuaren artistak gaur Bilbon, Txokolatea eta Bizkotxoak egitasmoaren saio batean.

Xabier Erkiziak (Lesaka, Nafarroa, 1975) soinua du adierazpide. «Zer ezkutatzen da soinuen atzean? Zenbat esaten du soinu batek?». Entzuleekin jolastuz, halako galderei erantzuten saiatuko da gaur, 19:30ean, Bilboko Zazpikaleetako Modesto tabernan, Txokolatea eta Bizkotxoak egitasmoan.

«Liburu elektronikoen salmenta kopurua barregarria da oraindik»

Ignacio Latasa, editorea eta liburu saltzailea.

Irakurgailu elektronikoetan irakurtzen den ia guztia Interneten doan lorturikoa dela azaldu du Latasak. Zortzi urte daramatza liburuak saltzen, eta merkatuaren inguruan mintzatuko da gaur Barañainen.

Ignacio Latasak (Iruñea, 1969) Leer-e enpresa sortu zuen duela zortzi urte pasatxo. Liburu elektronikoa zertan den azalduko du gaur 20:00etan Barañaingo (Nafarroa) liburutegian, El libro electrónico: cómo utilizarlo hitzaldian.